Leren van Ruud Schenk

Ruud Schenk (57) is al meer dan dertig jaar werkzaam voor EQUANS (voorheen ENGIE). Het grootste deel van zijn werkende leven was hij als directeur actief binnen de industrie. Sinds 2018 is hij directeur van Infra & Mobility, één van de andere acht bedrijven van EQUANS binnen Nederland. Schenk is de eerste in een nieuwe interviewserie van de VOMI Academie, waarin we gesprekken voeren over leren en ontwikkelen.

Je bent onlangs toegetreden tot de Raad van Commissarissen van de VOMI Academie, terwijl je weg was uit de industrie. Waarom heb je daar toch ja op gezegd?
Schenk: “Ik draag de industrie en de branchevereniging een warm hart toe. Het is een leuke uitdaging om het vakgebied naar een hoger niveau te tillen. Ik geloof er ook in dat als we als branche willen groeien en de keten zo sterk mogelijk willen maken, je moet samenwerken. Bovendien is het onmogelijk om alle uitdagingen als gevolg van de huidige transities alleen aan te gaan.”

Op welke transities doel je dan?
“De energietransitie, industriële transitie, digitalisatie. Maar het feit dat er meer werk is dan mensen, zie ik ook als een transitie. We moeten meer dan ooit nadenken over vragen als: Hoe gaan we het werk organiseren? Wat kan er nog wel? Hoe binden we mensen?”

Mensen aannemen en ontwikkelen was eerder één van jullie oplossingen voor het personeelstekort. Ivo van Vliet, jouw opvolger bij ENGIE Services West Industrie, gaf dat aan in een interview in 2019. Is dat nog steeds zo?
“De krapte is sindsdien alleen maar erger geworden. In elke branche. De uitdaging is om mensen te binden door ze in te zetten op de werkzaamheden die ze leuk vinden en waarin ze excelleren. Ze moeten lekker werken, zichzelf kunnen ontwikkelen en het gevoel hebben dat ze ertoe doen.

“Belangrijk daarvoor is dat we processen optimaliseren, repeterende werkzaamheden automatiseren en zo het werk leuker maken. Een techneut moet bijvoorbeeld niet vier uur per dag bezig zijn met de administratie. Als we dat soort zaken optimaliseren, maken we het werk leuker en hebben we minder mensen nodig voor hetzelfde werk.”

Gaat de inrichting van het werk dus veranderen, volgens jou?
“Waar we denk ik naartoe bewegen is dat mensen meer zelf de regie krijgen over de inhoud van hun werk. Dat ze straks zelf kiezen welke projecten ze willen doen. Die kunnen ze uit een grote klussenbak halen, misschien wel een soort Werkspot. Je krijgt dan vanzelf de beste mensen op elke klus. Want als iemand iets leuk vindt, is-ie daarin ook vaak goed. Of de rotklusjes dan niet blijven liggen? Mensen snappen best dat tegenover die keuzevrijheid ook af en toe werk staat waarop je wat minder zit te wachten. Maar om het werk zo te organiseren, moet je mensen natuurlijk eerst opleiden.”

Weer even terug naar jou. Hoe ben je in de industrie terechtgekomen?
“Van huis uit ben ik wiskundige. Na mijn studie ben ik erin gerold, als kwaliteitsmanager. Ik vind het leuk om activiteiten te organiseren, leiding te geven, een strategie te bepalen en iets voor elkaar te krijgen met een groep mensen. Ik weet eerlijk gezegd niet of ik ook in de industrie was beland als mijn eerste functie binnen een andere branche was geweest. In de loop der jaren heb ik de liefde voor de industrie ontwikkeld. Ik vind het machtig mooi dat je samen iets tastbaars maakt en dat laat werken.”

In deze interviewserie willen we leren van mensen in de industrie. Wat heb je geleerd gedurende jouw carrière?
“Anders om te gaan met mensen. Je moet mensen kansen bieden en tegelijkertijd bijbrengen dat ze verantwoordelijk zijn voor hun eigen succes. Een bedrijf is geen verzorgingsstaat. Wij zorgen voor goede arbeidsomstandigheden, maar je bent wel zelf verantwoordelijk voor je succes én ontwikkeling.”

Is dan ook jouw manier van leidinggeven veranderd?
“Toen ik in 1995 mijn eerste leidinggevende functie kreeg, had ik een hiërarchisch blikveld. Nu is het meer een coachende rol geworden. Eerst was het vooral sturen, nu ook meer begeleiden.

“Mensen zijn ook mondiger geworden. Ze hebben meer kennis en besef van wat goed voor hun zelf is. En de wereld is veranderd. Toen ik startte, werkten we vaak door heel Nederland. Als er in Geleen bijvoorbeeld ondersteuning nodig was vanuit Rotterdam, selecteerde je dertig man en die gingen dan vier weken in Geleen in een hotel zitten. Dat hoef je nu echt niet meer te doen.”

Welke ontwikkeling zie je op het gebied van leren en ontwikkelen van mensen?
“Er is een groot verschil met zo’n twintig jaar geleden. Toen bedachten wij in 90 procent van de gevallen wat goed voor iemand was. ‘Ga deze cursus of training maar volgen, dan komt het wel goed met jou’. Nu gaan we meer in gesprek en is er ruimte voor persoonlijke inbreng. Wat wil je zelf? Zit je nog op je plek? Wat wil je leren?`

“We besteden meer tijd aan iemands carrièrepad en doen aan ‘people review’. Daarmee proberen we te ontdekken welk potentieel mensen hebben. Zodat als mensen er zelf niet mee komen, wij het ook kunnen aangeven. Het gevaar was vroeger nog weleens dat een goede vakman een minder goede leidinggevende werd. Daar gaan we slimmer mee om. Soft skills zijn nu net zo belangrijk als technische skills. We hebben het er meer met mensen over en leidinggeven moet ook een beetje in je zitten.”

Tot slot nog even terug naar de VOMI Academie. Hoe ziet de samenwerking tussen de VOMI Academie en EQUANS eruit?
“De VOMI Academie is natuurlijk door en voor de industrie opgezet. Er wordt dagelijks gewerkt met en voor de bedrijven om specifieke leerbehoeften te vertalen naar (leer)oplossingen die de branche echt een stap verder helpen. Ze brengen het beste van twee werelden samen.

Een mooi voorbeeld daarvan is de opleiding tot werkvoorbereiding, die VOMI en de VOMI Academie samen hebben ontwikkeld. Die bestond namelijk nog niet. We hebben mensen uit de branche bij elkaar gezet en een opleiding ontwikkeld die voor de gehele industrie gebruikt kan worden. Deze kan vervolgens door bedrijven op maat gemaakt worden, door specifieke casussen in te brengen. Dat hebben wij ook voor EQUANS gedaan, waarbij een min of meer ‘incompany-cursus’ werkvoorbereiding hebben voor de industrie én Infra.

Tijdens de opleiding leer je precies wat er nodig is om aan de slag te gaan als werkvoorbereider in de industrie en infra. Er zit techniek in, processen en soft skills. En de opleiders hebben allemaal kennis van de branche. Het is mooi dat dit kan met de VOMI Academie. Zo kom je dus samen een stap verder.”