Leren van….. Arie van Vliet

“Passie zit bij ons in het DNA. Ik accepteer geen mensen zonder passie. Daar selecteren we op.”

Ik las dat jullie grootste uitdaging is om medewerkers gezonder te laten leven en dat ze elkaar coachen op dat gebied. Kun je daar meer over vertellen?
“Het werk van ovenbouwer is zwaar. De dagen zijn lang en de omstandigheden moeilijk. Toen ik hier een paar jaar werkte, ging een aantal ovenbouwers met pensioen. Allemaal mankeerden ze wat door het fysiek zware werk. Daar had ik een slecht gevoel bij. Ik vind dat iedereen het recht heeft om gezond van zijn pensioen te genieten. Het probleem is dat we die mensen niet meer konden ‘repareren’, het kwaad was al geschied. Maar we kunnen wel schade bij onze jongere medewerkers voorkomen en hen leren goed om te gaan met die fysieke belasting.”

Hoe hebben jullie dat gedaan?
“We hebben een programma gemaakt ‘Gezond met Pensioen’. Daarvoor hebben we ook opdrachtgevers gevraagd om mee te denken over ideeën om het werk minder belastend te maken. We hebben daarna een bureau ingeschakeld voor ‘train de trainer’. We wilden namelijk dat oudere medewerkers met lichamelijke klachten hun ervaringen gingen overbrengen op de jongere generatie. Het idee daarachter was dat een externe partij wel kan zeggen dat iemand het anders moet doen, of ik als directeur. Maar dat zouden ze niet aannemen. Een collega die iets mankeert, dat is wat anders. Dan wordt er wel geluisterd.

“Twee jaar geleden hebben we er nog een dimensie aan toegevoegd: fitter met pensioen. We willen mensen helpen bij een andere levensstijl. Iedereen heeft bijvoorbeeld een smartwatch gekregen, die onder meer stappen, slaapuren, hartslag en calorieverbruik telt. Ook de partners van de medewerkers hebben zo’n horloge gekregen, zodat zij samen en elkaar motiverend daarmee aan de slag konden gaan.”

Even over jou: hoe ben je directeur geworden van Vuurvast?
“Ik heb de opleiding werktuigbouwkunde gedaan, maar had al heel snel het gevoel dat ik iets wilde met klanten. Ik had een enorme passie voor klantgerichtheid. De zware industrie trok mij meer dan andere branches. Misschien wel, omdat ik ben geboren in Rotterdam en in mijn jeugd veel tijd doorbracht in het havengebied.

“Ik ben via andere bedrijven doorgegroeid tot directeur bij Imtech. In 2007 werkte ik daar een beetje op de automatische piloot, omdat er geen commerciële uitdagingen meer waren. Gouda Vuurvast was onze buurman op het Shell terrein en zocht een directeur. We zijn in gesprek geraakt. Dat was ook de eerste keer dat ik te maken kreeg met vuurvaste stenen. Het type product heb ik mijn hele carrière niet zo boeiend gevonden, wel de vraag hoe je het kan vermarkten. Op 1 maart 2009 is Gouda Vuurvast Services BV vanuit een afdeling binnen de  fabriek een zelfstandig bedrijf geworden met het leveren, installeren en onderhouden van vuurvaste materialen.”

Welke uitdagingen zijn er nog meer in de branche, naast het verbeteren van de gezondheid van medewerkers?
“De vuurvastmarkt was en is eigenlijk nog steeds een vrij conservatieve wereld. Innoveren is dus een uitdaging. Maar dat doen wij wel. Een grote oven gaat slechts één keer open in de één à twee jaar. Dan kijken wij naar de staat van de oven. Elke keer dat een oven opengaat, is het dus een verrassing wat je aantreft. Blijkt een deel van de wand weggesmolten, nemen we stukken mee naar het lab voor onderzoek en gaan we iets bedenken hoe de ketel langer meegaat. Al snel ontstond bij mij de droom om een vuurvaste steen te voorzien van sensoren, waardoor we op basis van data het benodigd onderhoud zouden kunnen gaan voorspellen. Daar hebben we een project van gemaakt met de naam ‘De lerende steen’.”

 

“Eén van mijn lijfspreuken is: als je zoekt op plaatsen waar je altijd hebt gezocht, vind je wat je altijd hebt gevonden.”

 

Maar wacht even, hoe kom je bij zo’n specifieke droom als je het product waarmee je werkt eigenlijk niet zo boeiend vindt?
“Dat is te zwart/wit gesteld. Ik vind het product juist superboeiend als we er problemen bij onze opdrachtgevers mee kunnen oplossen. Eén van mijn lijfspreuken is: als je zoekt op plaatsen waar je altijd hebt gezocht, vind je wat je altijd hebt gevonden. Ik had geen inhoudelijke kennis, maar dacht wel: dit moet anders kunnen. We zijn in andere markten gaan kijken naar technieken die we ook kunnen toepassen in onze markt. En dan ga je gewoon beginnen. Ik kijk altijd naar hoe iets wel kan. Maar mensen, vooral in Nederland, zijn meesters in het bedenken van waarom iets niet kan.”

Hoe is het dan toch gelukt om te innoveren?
“Je moet een idee altijd eerst intern verkopen. Want bij alle ideeën komen eerst bezwaren. ‘Dat werkt niet bij ons’. ‘Zitten ze niet op te wachten’. ‘Jij hebt er geen verstand van’. Als ik geen directeur was geweest, dan hadden ze mij met pek en veren weggejaagd toen ik met het idee van die lerende steen kwam. Ik had alleen het geluk dat ik de directeur was en dus iets te zeggen had haha.”

Hoe heb je de mensen intern toch overtuigd? 
“Je moet altijd oppassen dat je niet zo enthousiast bent, dat je alleen komt te staan met je ideeën. Maar met je eigen passie kun je mensen wel meetrekken. En door vervolgens kleine succesjes te boeken, gaan mensen mee in je verhaal.

“Wat ik heb geprobeerd is het Walt Disney Model toe te passen. Walt Disney is groot geworden door sprookjes te bedenken. Die kwamen als volgt tot stand. Walt Disney had meerdere kamertjes gemaakt. In de eerste zette hij dromers. ‘Ga dromen en deel je dromen met de anderen’, was de opdracht. De andere mensen moesten meegaan in die dromen. Dus niet vragen: hoe kom je op een planeet? Nee: wat zie je nog meer? Zo werd een droom steeds verder aangevuld en ontstond er een idee voor, bijvoorbeeld, een nieuwe film.

“Pas daarna ging het idee naar het kamertje met de zogenaamde realisten, mensen die vragen stellen over de uitvoerbaarheid, zodat ook daar over na werd gedacht. In de laatste kamer zaten de criticasters, mensen die kritisch kijken naar de haalbaarheid en toepasbaarheid.”

 En zo is de lerende steen er uiteindelijk ook gekomen?
“Dat project heeft ons helaas niet gebracht wat we ervan verwacht hadden, maar we hebben wel veel nieuwe kennis opgedaan. We hebben geleerd van de lerende steen. Daardoor is er een vervolgproject ontstaan: de Rosetta Steen. Dat moet het eindproduct opleveren, zoals we dat voor ogen hadden.”

Is dat innoveren ook de belangrijkste boodschap die je mensen probeert mee te geven?
“Vakinhoudelijk is mijn boodschap eerder: denk in behoeftes en niet in vragen. Je moet nooit klakkeloos aanbieden waar de klant om vraagt. Ga eerst in gesprek en kom erachter wat de dieperliggende behoefte is. Bied vervolgens iets aan dat daarbij past. Als Henry Ford had gedaan wat gevraagd werd, had-ie voor snellere paarden gezorgd in plaats van een auto gefabriceerd. Hij keek naar de behoefte: sneller van A naar B komen.

“Daarnaast probeer ik mee te geven dat je passie voor je werk moet hebben. Anders ga je het niet redden, maakt niet uit welke functie je hebt. Passie zit bij ons in het DNA. Ik accepteer geen mensen zonder passie. Daar selecteren we op.”

 

“Ga eerst in gesprek en kom erachter wat de dieperliggende behoefte is. Bied vervolgens iets aan dat daarbij past.”

 

Hoe kom je erachter of mensen gepassioneerd zijn? 
“Mensenkennis. En door te praten. Tijdens een sollicitatiegesprek praat ik nooit over het cv. Ik kijk altijd: wie zit er tegenover mij? Wat zijn je drijfveren? Ik heb meer interesse in hobby’s dan in werkervaring. Daar haal je uit of iemand erbij past of niet. Als ik denk dat dat het geval is, praten ze nog met anderen die meer vakinhoudelijke kennis hebben. Wat dat betreft ben ik de cultuurbewaker van dit bedrijf.”

Volgend jaar ga je met pensioen, begreep ik. Met welk gevoel stop je met werken? 
“Ik ga de wereld missen waar ik al zo lang in werk. De dynamiek met de klanten. De mensen in dit bedrijf. We hebben een fantastisch team. Ik heb de kans gekregen om dit bedrijf op te bouwen en ben daarin helemaal vrijgelaten door de vorige eigenaar, Tom van Rijn. Het voelt alsof ik mijn kind moet afstaan. Maar ik draag een enorm gezond bedrijf over aan twee ambitieuze mensen die er al vanaf het eerste uur bij zijn. Daardoor kan ik het ook wel loslaten. Je moet er een keer een streep onder zetten. Het zorgt ervoor dat ik meer tijd krijg voor andere dingen. Voor lesgeven bij de VOMI Academie, bijvoorbeeld.”