Inloggen LMS
De ongevalscijfers in de Nederlandse procesindustrie laten al jaren een vlakke trend zien. Het lijkt erop dat we met de huidige veiligheidsfilosofie van ver- en geboden het minimum hebben bereikt. Om te dalen naar ‘0’ ongevallen is een andere aanpak vereist. Er moet meer focus komen op houding en gedrag. Daarom zou veiligheid en veiligheidsdenken een vast onderdeel van elke opleiding moeten zijn. Hierdoor kunnen we het aantal regels verminderen, de regels die overblijven moeten dan uniform voor de hele Nederlandse industrie gelden.
De (proces)industrie is één van de veiligste bedrijfstakken van Nederland, omdat veiligheid al decennia altijd en overal onder een vergrootglas ligt. Dat heeft een reden. In de jaren 60, 70 en 80 zijn er een aantal grote incidenten geweest, helaas met dodelijke slachtoffers. Door de aard van het werk kunnen door kleine fouten grote rampen plaatsvinden. Als het fout gaat, dan gaat het al snel goed fout.
Veiligheidsincidenten
Elk bedrijf in de (proces) industrie houdt het aantal veiligheidsincidenten bij. Drie belangrijke indicatoren zijn:
- EHBO-ongevallen
- Ongevallen met verzuim, bijvoorbeeld een beenbreuk (LTIR)
- Dodelijke ongevallen
Deze cijfers worden uitgedrukt in het aantal gevallen per aantal gewerkte uren, bijvoorbeeld per 200.000 uur. Door de grote aandacht voor veiligheid komt gelukkig een dodelijk ongeval in de procesindustrie bijna niet meer voor en de LTIR ligt rond de 1 per 200.000 uur. De procesindustrie doe het hiermee beter dan bijvoorbeeld de bouw of agrarische sector.
Niet nog meer verboden of geboden
Maar het kan altijd beter. Het doel is immer 0 ongevallen. Maar dat gaat alleen niet lukken met nog meer verboden of geboden. Wat dat betreft is blijkbaar een soort een bodem bereikt.
Om de volgende stap te zetten, moet er meer focus komen op houding en gedrag van ieder individu. Vergelijk het met een groot verkeersplein. Als er overal verkeerslichten neer worden gezet, gaan mensen daarop vertrouwen en denken ze zelf niet meer na. Bovendien wekken te veel verkeerslichten (lees: regels) vooral irritatie. Worden de verkeerslichten weggehaald en zijn er nauwelijks regels, dan moeten mensen zelf opletten. En gebeuren er minder ongelukken.
Juiste veiligheidshouding
Zo’n houding zou ook in de procesindustrie welkom zijn. Anders dan bij een druk verkeersplein zijn de risico’s in de procesindustrie echter minder evident en ook lastiger voor te stellen. Daarom moeten medewerkers in de procesindustrie hierin worden opgeleid. Het moet als het ware verankerd worden in hun systeem. Veiligheidsdenken moet een tweede natuur worden. Daarom zou in elke opleiding het veiligheidsdenken een vast onderdeel moeten zijn. Dus niet langer een losstaand verplicht ‘blokje’ veiligheid, maar als integraal onderdeel van de opleiding.
Bij de VOMI Academie kennen we de doorlopende leerlijn op managementgebied. Deze start met een basiscursus houding en gedrag (MIM Mindset) gevolgd door leidinggeven aan kleine groepen (MIM I), zeg maar de voormannentraining. Via een aantal stappen kan men doorgroeien naar sitemanagement. In onze poging om iets dergelijks op te zetten voor veiligheidsmanagement kwamen we erachter dat het niet verstandig is deze volledig los van elkaar te zien. De training leidinggeven en veiligheidsmanagement lopen namelijk deels via hetzelfde spoor.
Veranderingen bij administratieve organisatie
Het aantal veiligheidsincidenten zal echter pas dalen als we branche breed en in de hele onderhoudsketen dezelfde visie hebben én dezelfde taal spreken. Er zal daarom ook bij asset owners (AO) iets moeten veranderen. Verwacht je van contractormedewerkers op je locatie een bepaalde attitude, zoals alertheid en actieve betrokkenheid, behandel ze dan ook op dat niveau.
Waarom krijgen bijvoorbeeld een ervaren en onervaren medewerker hetzelfde onboardingsprogramma bij werkzaamheden op een nieuwe locatie? ‘Baat het niet dan schaadt het niet’, wordt vaak geredeneerd. Maar vaak schaadt het wel degelijk. Het kost tijd (en dus geld) en de ervaren medewerker voelt zich niet serieus genomen.
De asset owners zouden bovendien een grotere rol op zich moeten nemen in het uniformeren van regels. Het is funest voor de acceptatie van regels als deze overal anders zijn, denk aan; alarmnummer en -procedures, de hoogte waarop regels voor werken op hoogte gelden, maximumsnelheid, et cetera.
Corporate rules
Hindernis bij deze uniformering zijn de corporate rules, waar veel grote asset-owners zich aan gebonden achten. Het zou van leiderschap getuigen als de handen ineen worden geslagen en er algemene en uniforme veiligheidsregels voor de Nederlandse procesindustrie komen. Alleen door iedereen op de juiste manier op te voeden en zo het veiligheidsdenken bij ieder individu op het gewenste niveau te brengen, kunnen we één van de veiligste bedrijfstakken van Nederland nóg veiliger maken.
Geschreven door: Mark Ammerdorffer, mededirecteur van de VOMI Academie, en Ruud Schenk, algemeen directeur Equans Infra & Mobility
